Van Allen Kuşağı Nedir?
Kısaca tanımlamak gerekirse Van Allen Kuşakları, manyetizma sonucu oluşan, Dünya’nın etrafını küresel bir biçimde saran birikmiş yüklü parçacıklardan oluşmuş bir Radyasyon halkasıdır. İlk olarak 1958’de uzay bilimcisi James Van Allen tarafından keşfedilmiştir.
Bu kuşakların özelliği, Dünya’nın manyetik alanı sebebiyle uzayda hareket halinde olan elektron ve proton gibi yüklü parçacıkları hapsederek Güneş’ten ve derin uzaydan gelen zararlı kozmik ışınlara karşı kalkan işlevi görmesidir. Bu aynı zamanda bu kuşaktan geçen herhangi bir canlı için de radyasyon açısından oldukça büyük bir tehdittir. Zira yüklü parçacıklar, bir cismin atomları ile etkileşime geçerek onları parçalayabilir ve kalıcı, büyük hasarlara neden olabilir.
Bu kuşak 2 adet banttan oluşuyor. İç kısımda bulunan kuşak 1.000-6.0000 km’ye kadar uzanabiliyor ve çoğunlukla yüklü atom çekirdekleri barındırıyor. Dış kısımda bulunan kuşak ise 13.000-16.000 km mesafelere ulaşabiliyor ve elektronlardan oluşuyor. Ancak bu mesafe aralıkları statik değildir; yani dinamik olarak, Güneş faaliyetlerine ve atmosferimizin şartlarına göre değişebilir. Ayrıca Dünya’nın manyetik alanının kutup kısmında zayıf olmasından dolayı bu kuşak kutup bölgesinde yok sayılacak kadar incedir. Ekvator kısmında ise oldukça kalındır.
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi bu kuşaklar sürekli ve eşit güçte değildir, Güneş rüzgarlarına ve atmosfer şartlarına göre değişiklik gösterebilir. Örneğin, NASA tarafından yapılan bir gözlemde, 2013 yılında meydana gelen güçlü bir Güneş patlaması sırasında, üçüncü ve çok daha zayıf bir kuşağın da var olduğu ve aralıklarla belirgin hale geldiği tespit edilmiştir.
Yukarıdaki görselde de görüldüğü üzere, Van Allen kuşaklarının her bölgesi eşit miktarda enerjiye sahip değildir. Kırmızıyla gösterilen kısımlar çok daha yoğun enerji yüklü parçacığa sahiptir, sarı biraz daha az, yeşil daha az, mavi en az… Bu kuşakları oluşturan ve besleyen süreç, Güneş’ten gelen ve kozmik ışınlar aracılığıyla taşınan yüklü parçacıkların Dünya atmosferiyle etkileşmesidir.
Kuşaklar Ay’a Gidilmesine Engel Oldu Mu?
Bazı komplo teorisyenleri bu kuşaklardan hiçbir canlının geçmesinin mümkün olmadığını hatta bu kuşaklar nedeniyle uyduların da uzaya gönderilemeyeceğini söyleyerek Ay’a gidilmediğini hatta uzaya dahi çıkılmadığını savunuyorlar. Az önce bu kuşağın kutuplarda neredeyse yok denilecek kadar ince olduğunu söylemiştik. Apollo görevlerinde astronotlar bu ince bölgelerden geçmiş ve yaklaşık 4 saat kadar bu bölgede yolculuk yapmıştır.
Ancak gerek uzay elbiseleri gerekse uzay aracının kaplaması radyasyona dayanıklı olarak yapılmış ve astronotlar Dünya’da Güneş’ten alınan radyasyon oranı kadar doğal bir radyasyona maruz kalmıştır. Komik olan şu ki bu kuşakların keşfini yapan Van Allen bile “buradan insanlar geçemez” dememiştir. Aksine buradaki radyasyon oranının Apollo astronotlarına zarar vermeyeceğini defalarca açıklamıştır.
0 Yorum