Güneş Sistemimiz’de bir gezegen düşünün desek belki de akla ilk gelen gezegen Satürn olacaktır. Çünkü onun göz alıcı halka yapısı bizlerin aklına görsel bir manzara olarak kazınmıştır. Bu yüzden sistemimizin incisi deriz ona… Ancak uçsuz bucaksız derin uzayda biricik Satürn’ün tahtını elinden alan bir gezegen var. Süper Satürn!
Bir yıldız Dünya’dan gözlemlenirken parlaklığında yaşanan periyodik değişimler sonucu bir gezegene ev sahipliği yaptığı anlaşılır. Çünkü Yıldız ve Dünya arasına giren gezegen yıldızın ışığında kararmalar yaratır. 2007 yılında gökbilimciler gözlem yaparken Erboğa takımyıldızı yönünde 417 ışık yılı uzaklıkta bulunan genç yıldızın parlaklığında 56 gün süren bir dizi kararmalar keşfetmiş ve uzunca yapılan incelemeler sonucu nihayet 2012 yılında gezegenin halka sistemini fark etmişlerdir.
İlk başlarda 4 büyük halkaya sahip sanılan Süper Satürn daha sonradan 89 milyon kilometreye ulaşan (Satürn’den 200 kat büyük) çok daha kapsamlı 37 adet halkaya sahip olduğunu gözlemlediler. 89 milyon kilometre!, bu mesafe neredeyse Güneş ve Venüs arasındaki mesafeye eşit. Kafanızda daha net bir görüntü oluşması için örnekleyelim; Eğer Satürn yerinde bu gezegen olsaydı halkalarını Dolunyadan kat kat daha parlak bir biçimde görebilirdik.
Hollanda’daki Leiden Gözlemevi’nden Matthew Kenworthy, “Halkalara vuran ışığın eğrisinden elde edilen bilgi inanılmaz… Halkalar üzerinde oluşan gölgeler haftalar sürebiliyor ancak disklerin muntazam yapısı çok hızlı değişimleri tespit edebilmemizi sağlıyor” ifadesini kullandı. Kenworthy, J1047b’nin doğrudan gözlemlemek için çok uzakta olduğunu ancak yıldızdan saçılan ışınların halka sisteminde oluşturduğu farklı parlaklık gözlemlendikçe ayrıntılı bir model oluşturabileceklerini belirtti.
Aynı zamanda halkalarının Satürn’ün halkalarında daha yoğun ve daha ağır olduğu tespit edilen gezegenin halkaları arasında büyük boşluklar bulunduruyor. Açıklamaya göre bu boşluklar yeni oluşan uyduları barındırıyor olabilir. Keşif ekibi halkaların önümüzdeki birkaç milyon yıl içinde daha da inceleceği ve halkadaki malzemelerden uyduların oluşacağını, halkaların yavaşça kaybolacağını tahmin ediyor.
1 Yorum
ufuk
Kasım 6, 2022 at 6:26 pmMükemmel bir keşif