Nasa’nın gezegen avcısı teleskobu TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite), fırlatıldığı 2018 yılından bu yana 2 binin üzerinde ötegezegen keşfine imzasını atmış bir uzay teleskobudur. Bu teleskop adından da anlaşılacağı gibi geçiş yöntemini kullanarak keşiflerini yapar.
Geçiş Yöntemi Nedir?
Bu yöntem yıldızlardan gelen ışığı sürekli ölçerek bir gezegenin bu yıldızın önünden geçmesi halinde, yıldızın ışığında yaşanan parlaklık değişiminden faydalanarak ötegezegenleri tespit etmek için kullanılır. Transit yöntemi (geçiş yöntemi) ile ışık miktarındaki bu azalmalar tespit edilerek ötegezegenlerin varlığı hakkında çıkarımlar yapılır. Örneğin gezegenin büyüklüğü, yörüngesinin şekli ve yıldızın etrafında dolanma süresi yani yörünge periyodu belirlenebilir.
TESS teleskobu bu yöntemle 2019 yılında bize 35 ışık yılı uzaklıkta bir yıldız sisteminde 3 gezegen tespit etti. Daha sonra Şili’deki VLT teleskobu kullanılarak bu sistem yakın takibe alındı.
Sonuç olarak L 98-59 sistemi; Güneş’in üçte biri kütle ve boyuta sahip kırmızı cüce bir yıldız etrafında dönen 4 onaylanmış karasal gezegen ve eğer doğrulanırsa yüzeyinde su bulunabilecek 5’inci bir potansiyel gezegen barındırıyor. Gelin bu gezegenlerin çeşitli astronomik yöntemlerle keşfedilen özelliklerine bakalım.
L 98-59b, L98-59c ve L98-59d Gezegeni
- Dünya-Mars arasında bir büyüklüğe sahip L98-59b, 3.3 milyon km ile yıldıza en yakın gezegen. Aynı zamanda Venüs’ün yarısı kadar olan kütlesiyle bu güne kadar radyal hız tekniği kullanılarak keşdefilen en az kütleli ötegezegen. Yıldızın etrafında bir turunu 2.25 günde tamamlıyor. Yüzey sıcaklığı ise ortalama 350 derece.
- Uzaklık olarak ikinci gezegen L98-59c ilk gezegenin 2 katı büyüklüğünde ve yıldız etrafında bir turunu 3.7 günde tamamlıyor. Yıldıza en yakın bu iki gezegen muhtemelen sıcak kayalık dünyalar.
- Üçüncü gezegen ise yıldızın etrafında 7.5 günde bir dönüyor. Dünya’dan 1.5 kat daha büyük ve muhtemelen %30’u suyla kaplı bir okyanus gezegeni.
Bu 3 gezegen Tess teleskobu ile 2019 yılında keşfedildi. Ancak henüz kütlesi ve yarıçapı bilinmese de sistemdeki dördüncü gezegenin varlığı doğrulandı. Bunun dışında yıldızın yörüngesinde 23 günlük periyodu olan bir cisim daha bulunuyor ve bunun da beşinci gezegen olabileceği düşünülüyor. Eğer beşinci gezegenin varlığı da kesinleşirse Dünya’dan 2.5 kat fazla kütleye sahip bu gezegen yıldızın yaşanabilir bölgesinde bulunuyor.
Portekiz’deki Porto Üniversitesi, Instituto de Astrofísica e Ciências do Espaço’da araştırmacı ve yeni çalışmanın baş yazarı Olivier Demangeon, “Bu sistemin yaşanabilir bölgesinde karasal bir gezegenin varlığına dair ipuçlarımız var” diyor….
Belki bizler göremeyeceğiz ama inanıyoruz ki insanoğlu bir gün uzayda seyahat etmenin yolunu bulacak ve bu gezegen sistemini kolonileştirecek…
0 Yorum