James Webb Uzay Teleskobu uzaydaki yörüngesine oturup göreve başladığından beri evrene farklı bir gözle bakıyoruz adeta. Şimdiye kadar en gelişmiş uzay teleskobu olan James Webb hiç bakmadığımız kadar uzağa, hiç göremediğimiz kadar net bir görüş almamızı sağlıyor. Daha önce göremediğimiz en uzak yıldız, en uzak gezegenler…
Earendel’ın Keşfi
İşte Earendel yıldızı da bu gök cisimlerinden birisi. Bu karizmatik isimli yıldızın keşfini 2022 yılında Hubble yapmış fakat görüntüsünü almak onun için zor olmuş. Webb teleskobu uzaydaki yörüngesine yerleşmesi ile birlikte bize en uzak yıldız olan Earendel’ın bir görüntüsünü almış. Webb’in üstün kameraları ile görüntüsü alınan Earendel’ın ışığının bize ulaşması 12.9 milyar yıl sürüyor. Bu onu şu ana kadar tespit ettiğimiz en uzak bireysel yıldız yapıyor. Adı ise eski İngilizce’de “Sabah Yıldızı” anlamına geliyor.
En Uzak Yıldız Nerede ?
Balina takımyıldızı yönünde olan yıldızı teleskoplarımızın bu kadar uzaktan fark edebilmesinin en büyük sebebi ise Dünya ile Earendel’ın arasındaki “WHL0137-08” gök adasının büyüklüğü nedeniyle uzay dokusunu bükerek kütleçekimsel merceklenme etkisi yaratmasıdır. Earendel’in Webb’in yüksek çözünürlüklü kızılötesi fotoğrafında bile yalnızca tek bir ışık noktası olarak görüldüğünü belirten astronomlar, yıldızın “merceklenme” etkisiyle 4 bin kat büyük göründüğünü ve Büyük Patlama’dan sonraki bir milyar yıl içinde gözlemlendiğini kaydetti. Yani bu yıldız büyük patlamdan sonra yalnızca 1 milyar yıl içerisinde oluşmuş. Ve biz şu an muhtemelen patlamış olan yıldızın 12.9 milyar yıl önceki ışığının görüyoruz.
James Webb teleskobundan alınan daha detaylı veriler ise Earendel’ın Güneş’ten iki kat daha sıcak, yaklaşık bir milyon kat daha parlak ve büyük bir B-tipi yıldız olduğunu gösterdi. Bunun yanı sıra Earendel’in rengini inceleyen gök bilimciler, daha soğuk ve daha kırmızı bir kardeşinin olabileceğinin düşünüyor. Earendel büyük kütlesi nedeniyle muhtemelen uzun bir zaman önce süpernova olarak patladı, fakat görüntülerde Earendel’in yanındaki daha küçük noktalar en az 10 milyon yaşında olduğu düşünülen daha eski, daha yerleşik bir yıldız kümesini gösteriyor ve onlar muhtemelen hala ordalar.
0 Yorum