Bundan 66 milyon yıl önce gezegenimiz en korkutucu ve karanlık günlerinden birini yaşadı. Dinozorları öldüren göktaşı Chicxulub Dünya’ya çarptı. En az 10km çapında olduğu tahmin edilen göktaşı Dünya’ya çarparak Hiroşima’ya atılan atom bombasından yaklaşık 10 milyar kat daha fazla etki yarattı.
Dinozorları Öldüren Göktaşı Nereye Çarptı?
Dünya üzerindeki yaşamı bir süreliğine durduran bu göktaşı Meksika’nın Yucatan Yarımadası’nda bir bölgeye çarptı ve 180 km çapında olan Chicxulub kraterini oluşturdu. Bu krater, Dünya üzerinde çarpma sonucu meydana geldiği doğrulanan en büyük yapılardan biridir. Ayrıca dev bir tsunami oluştuğu ve 1500 km uzaklarda bile yangınlara sebep olduğu düşünülüyor. Çarpmanın etkisiyle göğe yükselen sülfürün hava sıcaklığında 25 derecelik bir düşüşe neden olduğu ve bunun 15 yıl boyunca sürdüğü, bu sebeple küresel bir kışa yol açtığı belirtiliyor.
Çarpışmanın Etkileri
Chicxulub’a çarpan meteora dair sonraki hesaplamalar çarpmadan sonraki ilk birkaç saat içinde kayalık döküntünün yüksek atmosfere geri düştüğünü ve gökyüzünü ateş toplarının kapladığını göstermiştir. Bunlardan yayılan enerji yüzeyi birkaç dakika boyunca kaynama sıcaklığına getirerek yüzeydeki hayvanları ve bitkileri öldürdü. Şiddetli yağmur veya kar fırtınası olan bölgelerdeki organizmalar birkaç saat daha yaşadılar. Deniz canlıları meteorun ilk saatlerdeki etkilerinden korundu ancak bugün Dünya oksijeninin %50’sini oluşturan fitoplankton gibi türlerin bulunduğu planktonlar haftalarca karanlıkta kalarak öldüler. Küçük balıkların besin arzı azaldı, bu da daha büyük balıkları etkiledi. Dinozorlar gibi yüzeyde yaşayan birçok tür saatler veya haftalar içinde yok olurken, oyuklarda yaşayan veya kış uykusuna yatan memeliler hayatta kalmıştır. Memeliler meteor çarpmasından sonra dev sürüngenlerin yerini aldılar. Bu ilk minik ilkel memeliler inlerinden çıktığında dev sürüngenlerin gitmiş olduğunu görerek büyümeye ve gelişmeye başladı. Kısacası bu çarpışma dinozorların ve yeryüzündeki diğer canlıların %75’inin neslinin yok olmasına neden oldu ancak biz memelilerin neslinin yükselişe geçmesine neden oldu.
Chicxulub Krateri Nasıl Keşfedildi?
Chicxulub Krateri 1970’lerin sonu ve 1980’lerin başında jeolojik verilerin analizi ve uydu görüntülerinin incelenmesi yoluyla keşfedildi. Keşif, 1990’ların sonlarında Kretase ve Paleojen dönemleri arasındaki sınırda bir çarpma enkazı tabakasını ortaya çıkaran bir sondaj deliğinin açılmasıyla doğrulanmıştır.
İngiliz ve Amerikalı araştırmacıların önderliğinde bir ekip 2016’da bu kraterde haftalarca sondaj çalışmaları yapıp olaya ışık tutmuştu. Ekip, kraterin Chicxulub Limanı açıklarında bugüne kadar en iyi korunmuş haliyle kalan bölgelerinden birinde yaptığı sondajda 66 milyon yıl öncesinin izlerini taşıyan uzun bir kaya numunesi çıkarmıştı. Bunun 130 metrelik kısmı, jeologların Senozoik Çağ (Memeliler Çağı) olarak adlandırdığı dönemin ilk gününe ait kalıntıları içeriyordu.
0 Yorum