Asteroid nedir?
Güneş’in etrafında dönen nispeten küçük, aktif olmayan, kayalık cisimlere asteroid denir. Her gün, Dünya 100 tondan fazla toz ve kum boyutlu parçacıklara maruz kalmaktadır. Yılda yaklaşık bir kez, otomobil boyutunda bir asteroit Dünya atmosferine çarpar, etkileyici bir ateş topu oluşturur ve yüzeye ulaşmadan yanar. Yaklaşık 25 metreden daha küçük asteroidler, Dünya atmosferine girerken büyük olasılıkla yanar ve çok az hasar verir veya hiç zarar vermez. Yıldız kayması olarak nitelendirilen bazı olaylar da asteroidlerin atmosferde yanarak parçalanması sonucu oluşturdukları ışık huzmeleridir. Her 2000 yılda bir, bir futbol sahasının büyüklüğündeki bir asteroid Dünya’ya çarpabilir ve çarptığı bölgeye önemli zarar verebilir. Sadece birkaç milyon yılda bir, Dünya’nın medeniyetini tehdit edecek kadar büyük bir nesne ortaya çıkar.
Dünya, ay ve diğer gök cisimleri üzerindeki büyük kraterler bu olayların kanıtıdır. Bir ila iki kilometreden daha büyük bir şeyin dünya çapında etkileri olabileceğine inanılmaktadır. Çapı 5,4 kilometre olan, bilinen en büyük potansiyel olarak tehlikeli asteroit Toutatis’tir. Dünya’ya çarpmamış olsa bile Dünya’ya yakın olması ve boyutunun 2,5 kilometre olması Dünya için tehlikeli görünmektedir. Yine de Dünya’ya çarpma olasılığı oldukça düşüktür. Toutatis, Mars ve Jüpiter arasında ki kuşakta yer alan asteroitlerle karşılaştırıldığında oldukça küçüktür. Bu kuşakta yer alan asteroidler de Dünya için herhangi bir tehdit oluşturmamaktadırlar. Asteroitlerin pek çok etkisi bulunmaktadır.
Dünya-Ay sisteminin oluşumu
Bilimsel topluluklar tarafından desteklenen hakim teori, dev etki hipotezi, Ay’ın bir asteroidin Dünya’ya çarpması sonucu oluştuğunu göstermektedir. Diğer gezegenler gibi, Dünya genç güneşin etrafında dönen artık toz ve gaz bulutundan oluşmuştur. Genç Güneş Sistemi şimdiki gibi sakin ve sessiz görünümlü bir doğaya sahip değildi. Sistemdeki bir nesne zorluk yaşamadan, atmosferi gelişmemiş olan genç gezegen Dünya’ya çarpabilirdi. Bu çarpmalardan birisi sonucu da Ay’ın Dünya’dan parçalanarak oluştuğu düşünülmektedir.
Yaşamın oluşumu ve evrimi
Asteroitler bilimdeki en büyük sorulardan birine cevap verme potansiyeline sahiptir: Dünyadaki yaşam nasıl başladı? Dünyadaki su ve organikler maddeler nasıl oluştu? Asteroidlerin yapısında yer alan çeşitli minareller ve karbon bazlı parçacıklar yaşamı oluşturan organik maddelerin oluşumu için oldukça elverişlidir.
Kitlesel yok oluşlar
Asteroid etki olaylarının Dünya üzerindeki etkisi bilimsel tartışmalara konu olmuştur. Etkiyle ilgili kitlesel yok oluş teorileri geliştirilmiştir. Son 500 milyon yılda, genel olarak kabul edilen beş büyük kitlesel yok olma, tüm türlerin ortalama olarak yarısını yok etmiştir. Bunlardan en ünlüsü dinozorların yok olmasına sebep olanıdır. Bu olay 66 milyon yıl önce gerçekleşen gök taşı çarpması ile çakışmaktadır.
Atmosfer olayları ve jeolojik olaylarda artış
Eğer asteroit toprağa çarparsa atmosferde toz artışı olur. Eğer suya çarparsa atmosferdeki su buharında artış olur. Atmosferdeki su buharının artışı sonucu yağmur miktarı da artar. Bu durumda toprak kayması ve sel riskini artar. Bölgesel olarak kinetik enerjideki artıştan dolayı depremler, kasırgalar ve tsunamiler oluşabilir. Asteroit yeterince büyükse, küresel etkileri olabilir. Fakat gelişen astronomi ve teknoloji ekipmanları ile asteroidiler Dünya atmosferine girmeden tespit edilebiliyor ve büyük olanların atmosfer içerisinde parçalanması sağlanarak küresel ve bölgesel zararlar minimuma indirilebilmektedir.
0 Yorum